Мат ӄвелэл надэк э̄як — Я эвенкийка

Материал из Selkup.fu-lab.ru
Перейти к навигации Перейти к поиску

Современный язык нарымских селькупов, стр. 133.
Мат ӄве́лэл надэ́к э̄як — Я эвенкийка
Баженова Дарина Алексеевна, Колпашево

Чомбе́к / По строкам

Ма́шэк Дари́на нэмдэква́т, ме́ка оӄӄэргойгве́т по̄т э̄я. Меня зовут Дарина, мне 9 лет.
Мат о̄ӷолҗэшпак шэдэмҗэ́л о̄ӷолҗэшпэл ма̄тшуньҗе́ӷэт, шэдэмҗэ́л о̄ӷолҗэшпэл ма̄тӄэт Ӄалпа́тӄэт. Я учусь во втором классе, во второй школе в Колпашеве.
Мат фаӄ о̄ӷолҗэшпак. Я хорошо учусь.
Мат на́драм то̄ӷолҗэгу: панэ́шпэгу ай то̄ ӣшпэгу. Мне нравится математика, люблю складывать и вычитать.
Мат ху́руликалап чу́утэ ме̄шпэгу на́драм, нагырбыди̇́мылап ме̄шпэгу. Я люблю лепить из глины зверюшек, делать картины.
Мат нэ́галап лыпра́лаутэ фӧ́дэшпам. Я шью куклы из тряпок.
Мӣ аве́ндэ ӄве́лэл нэ́гап лыпра́лаутэ ай ӄобо́утэ фӧ́дэшпай. Мы с мамой шьём эвенкийскую куклу из тряпок и меха.
Табэна́н шэд ванд э̄я. У неё два лица.
Таб пӧ́тпэл ӄо́бэл конэпо́рӷликап шэ̄решпат. Она носит тёплую меховую шубку.
Та́бэп Ӱга́на нэмдэква́т. Её зовут Югана.
Мат пума́гаутэ ляӈга́лап панэ́шпам ай маҗэ́шпам. Из бумаги я складываю и вырезаю игрушки.
Мат табла́ӽе ха́нҗэрҗак, табла́ путва́лҗат. С ними можно играть, они успокаивают.
Аве́м Кананва́ндэӷэт че́лэмба. Моя мама родилась в Напасе.
Мат табӽе́ та́бэт чарҗе́л кара́нд квая́ӽак. Я ездила с мамой на её родину.
Нача́т ко́чек ми́нал чарҗе́ла варга́дэт – ӄве́лэла (по́мбала). Там много наших родственников – эвенков.
Уго́т ара́мбэл а́внэкам ӄэ́дэҷэл ӄуп э̄ӽа. Раньше прадед был шаманом.
Мӣ вес маҗё́нд, ня́ронд, то̄ланд квая́куӽаут. Мы все ходили в тайгу, на болото, на озёра.
Ӄвэ́лҷэӽаут, ҷо́борп, пӯнлап вадэ̄шпэӽаут, фэ́шӄэлҗэӽаут. Ловили рыбу, собирали ягоду, грибы, шишки.
Мат ку́ршкаланан ня́билап ӣшпэӽам ай хырп парӷле̄шпэӽам. Я собирала у кур яйца и доила корову.

Чу́мэл җӓре́

Ма́шэк Дари́на нэмдэква́т, ме́ка оӄӄэргойгве́т по̄т э̄я. Мат о̄ӷолҗэшпак шэдэмҗэ́л о̄ӷолҗэшпэл ма̄тшуньҗе́ӷэт, шэдэмҗэ́л о̄ӷолҗэшпэл ма̄тӄэт Ӄалпа́тӄэт. Мат фаӄ о̄ӷолҗэшпак. Мат на́драм то̄ӷолҗэгу: панэ́шпэгу ай то̄ ӣшпэгу.

Мат ху́руликалап чу́утэ ме̄шпэгу на́драм, нагырбыди̇́мылап ме̄шпэгу. Мат нэ́галап лыпра́лаутэ фӧ́дэшпам. Мӣ аве́ндэ ӄве́лэл нэ́гап лыпра́лаутэ ай ӄобо́утэ фӧ́дэшпай. Табэна́н шэд ванд э̄я. Таб пӧ́тпэл ӄо́бэл конэпо́рӷликап шэ̄решпат. Та́бэп Ӱга́на нэмдэква́т. Мат пума́гаутэ ляӈга́лап панэ́шпам ай маҗэ́шпам. Мат табла́ӽе ха́нҗэрҗак, табла́ путва́лҗат.

Аве́м Кананва́ндэӷэт че́лэмба. Мат табӽе́ та́бэт чарҗе́л кара́нд квая́ӽак. Нача́т ко́чек ми́нал чарҗе́ла варга́дэт – ӄве́лэла (по́мбала). Уго́т ара́мбэл а́внэкам ӄэ́дэҷэл ӄуп э̄ӽа. Мӣ вес маҗё́нд, ня́ронд, то̄ланд квая́куӽаут. Ӄвэ́лҷэӽаут, ҷо́борп, пӯнлап вадэ̄шпэӽаут, фэ́шӄэлҗэӽаут. Мат ку́ршкаланан ня́билап ӣшпэӽам ай хырп парӷле̄шпэӽам.

Шё̄шӄуй таре̄дык

Ма́шэк Дари́на нэмдыква́т, ме̄ка оккыртя́ткет по̄т э̄я. Мат о̄ӷылҗэшпак шэдэмҗэ̄ли о̄ӷылҗэшпи̇ ма̄дыт шуньде̄ӷыт, шэдэмҗэ̄ли о̄ӷылҗэшпи̇ ма̄тӄыт Ӄалпа́тӄыт. Мат сва̄ӄ о̄ӷылҗэшпак. Мат на̄дырнам то̄ӷолҗыгу: панэ̄шпыгу ай то̄ ӣшпы̄гу.

Мат сӯруликалап тю̄ӷындо ме̄шпыгу на̄дырнам, нагырбыди̇́мылап ме̄шпыгу. Мат нэ̄галап лыпра́лаӷындо сӧ̄дышпам. Мӣ аве́ндзэ ӄве̄луй нэ̄гап лыпра́лаӷындо ай ӄобо̄ӷындо сӧ̄дышпай. Табына̄н шэд ванд э̄я. Таб пӧ̄тпи̇ ӄо́би̇ конэпо́рӷликап шэ̄решпат. Та́бып нэмдыква́т Ӱга́на. Мат пума́гаӷындо ляӈга́лап панэ̄шпам ай маҗэ̄шпам. Мат табла́зэ са̄нҗырнак. Табла мы́рӭлҗат.

Аве́м Кананвандо̄ӷыт те̄лымба. Мат табзэ́ та́быт онҗ кыра́нд ча̄җызак. Наття̄т коти́к мина̄ни̇ чардье̄ла варка́т -–ӄве́лула. Ого́т ара́мби̇ авыназе́м (ара́гам) ӄа̄дытчыди̇ ӄуп э̄за. Мӣ вес мадё̄нд, ня̄ронд, то̄ланд квая́ккузаут. Ӄвӭ̄лчызаут, чо́бырп, пӯнлап вадэ̄шпызаут, свӭ̄шӄызаут. Мат ку́ршкаланан ня̄билап ӣшпызам ай сы̄рп парӷле̄шпызам.

ОК

По-русски

Меня зовут Дарина, мне 9 лет. Я учусь во втором классе, во второй школе в Колпашеве. Я хорошо учусь. Мне нравится математика, люблю складывать и вычитать.

Я люблю лепить из глины зверюшек, делать картины. Я шью куклы из тряпок. Мы с мамой шьём эвенкийскую куклу из тряпок и меха. У неё два лица. Она носит тёплую меховую шубку. Её зовут Югана. Из бумаги я складываю и вырезаю игрушки. С ними можно играть, они успокаивают.

Моя мама родилась в Напасе. Я ездила с мамой на её родину. Там много наших родственников – эвенков. Раньше прадед был шаманом. Мы все ходили в тайгу, на болото, на озёра. Ловили рыбу, собирали ягоду, грибы, шишки. Я собирала у кур яйца и доила корову.